Jak określić świeżość ziaren kawy: oznaki i porady
Porozmawiajmy najpierw o świeżych ziarnach kawy – jakie one są?
Na początek warto pamiętać, że wszystko ma swój termin przydatności do spożycia. Zalecany czas przechowywania ziaren kawy to 2 miesiące od daty palenia. Sprawdzenie tej daty jest dość proste – znajduje się ona na każdej paczce ziaren, które kupujesz.
Ziarna kawy zawierają mieszankę kwasów, olejków i innych aromatycznych molekuł. Razem tworzą „substancje rozpuszczalne kawy”, które mają ogromny wpływ na smak napoju podczas jego parzenia. Gdy ziarna są palone, pod wpływem wysokiej temperatury tracą większość wilgoci. Wraz z nią na powierzchnię wydziela się esencja kawowa, zwana także kofeolem. Kofeol to zbiór około 750–850 związków chemicznych odpowiedzialnych za smak i aromat ziaren. Są to substancje rozpuszczalne w wodzie, ale także lotne, co oznacza, że mają tendencję do ulatniania się. Właśnie dlatego, jeśli ziarna są przechowywane w otwartym opakowaniu, szybciej tracą swoje właściwości.
Kolejnym elementem oceny świeżości ziaren kawy jest proces degazacji. Świeżo palone ziarna przez około 5–7 dni aktywnie wydzielają CO₂ (dwutlenek węgla). Aby zapobiec „wybuchowi” opakowania z powodu nagromadzenia gazu, znajduje się na nim jednokierunkowy zawór. Dzięki niemu dwutlenek węgla może bezpiecznie uchodzić na zewnątrz, jednocześnie nie dopuszczając tlenu do wnętrza paczki, który przyspiesza proces starzenia kawy. Później degazacja nadal zachodzi, ale już z mniejszą intensywnością. Można ją zaobserwować podczas parzenia espresso – im świeższe ziarno, tym bardziej obfita i gęsta crema (pianka kawowa). Przy ręcznym parzeniu natomiast proces ten widoczny jest w postaci większych bąbelków i unoszącej się nieco wyżej warstwy pianki.
Aromat kawy. Kiedy otwierasz paczkę, intensywny zapach rozprzestrzenia się po całym pomieszczeniu – to jeden z wyznaczników świeżości kawy. Może być mniej wyczuwalny, gdy kawa przechowywana jest w ziarnach, ale mimo to powinien być dość intensywny.
Głównym kryterium oceny świeżości kawy jest oczywiście jej smak. W przypadku nieświeżych ziaren nie wyczujesz wyrazistych nut smakowych ani zbalansowanego profilu – zamiast tego kawa może mieć „kurzowy”, a nawet stęchły posmak.
Jak prawidłowo przechowywać kawę?
Aby kawa jak najdłużej zachowała swoje właściwości, należy ją odpowiednio przechowywać. Nowoczesne opakowania, w których kupujesz kawę, zazwyczaj mają szczelne zamknięcie, co pomaga utrzymać hermetyczność. Warto jednak upewnić się, że paczka jest zawsze dokładnie zamknięta i nie dostaje się do niej wilgoć. Nie należy również przechowywać kawy w miejscach narażonych na bezpośrednie działanie promieni słonecznych ani w pobliżu źródeł ciepła, ponieważ przyspieszają one utratę naturalnej wilgotności ziaren. Dlaczego mówimy głównie o ziarnach, a nie o kawie mielonej? Ponieważ zmielenie ziaren znacznie przyspiesza utratę ich aromatycznych i smakowych właściwości. Dlatego zaleca się przechowywanie mielonej kawy nie dłużej niż tydzień. Nie powinno się także trzymać kawy w lodówce – wewnątrz znajduje się zbyt wiele różnych zapachów i wilgoci, które kawa łatwo pochłania. Najlepszym miejscem do przechowywania będzie chłodne, zaciemnione miejsce.